Hạt Dổi Rừng – Tinh hoa núi rừng, “Vàng Đen” của Tây Bắc

Bên cạnh Mắc Khén, Hạt Dổi từ lâu đã là loại hạt gia vị được sử dụng bởi người dân vùng miền Tây Bắc. Hạt dổi nổi bật bởi hương vị độc đáo, khó quên. Ngày nay, không gói gọn trong cộng đồng người bản địa, hạt dổi đang dần phổ biến hơn. Tuy nhiên, loại gia vị đặc biệt này cũng gây không ít bối rối về cách chế biến đối với người mới sử dụng.

“Vàng Đen” – Gia vị không thể thiếu cho các món ăn Tây Bắc

Bên cạnh vì hương vị nổi trội, bởi những khó khăn trong việc nuôi trồng và thu hoạch, hạt dổi trở nên khan hiếm và đắt đỏ. Vì thế, nhiều người ví loại gia vị này như vàng đen của núi rừng Tây Bắc.

Để có thể cho quả lấy hạt, cây Dổi mất 5 năm để phát triển. Tuy nhiên, phải có tuổi đời trên 10 năm, cây mới có thể sản sinh lượng hạt ổn định từ 3kg trở lên. Những cây dổi mới lớn chỉ có thể cung cấp từ 0,5kg – 0,7kg.

Ngoài ra, dổi là loài thân gỗ thẳng đứng, cao 15-20m, ít cành. Việc hái lượm diễn ra khó khăn. Để thu hoạch Dổi, thường giao cho những người bản địa giỏi leo trèo thực hiện, hoặc chờ cho dổi chín rụng xuống thì tiến hành thu gom.
Điểm đặc biệt nhất của Hạt Dổi nằm ở chính hương vị đặc trưng. Khác với các gia vị phổ biến trong bữa cơm gia đình Việt (hành, tỏi, tiêu,…), mùi hương của hạt dổi rất riêng biệt, khó trộn lẫn. Mùi hạt dổi nướng thơm ngạt ngào pha chút hăng nhè nhẹ, vị cay cay. Món ớt giấm măng chua ngâm hạt dổi từng là quý thực tiến Vua đã nói lên giá trị đặc biệt của loại hạt này.
Hạt Dổi được coi là một vị thuốc quý khi có tác dụng quan trọng trong việc điều trị các bệnh về tiêu hóa, xương cốt. Khi ăn kèm hạt dổi chung với các đồ lạnh như tiết canh, ốc, hột vịt lộn sẽ kích thích tiêu hóa và hạn chế tiêu chảy.
Bên cạnh đó, hạt Dổi còn dùng làm gia vị để ướp các loại thực phẩm hoặc làm nước chấm thịt heo, thịt trâu cũng sẽ ngon hơn bởi vị cay cay, thơm thơm đặc trưng.

Nếu mắc những bệnh về xương như thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm và gai cột sống thì bạn nên sử dụng hạt dổi để ngâm rượu uống dần.
Cách dùng hạt Hổi để nấu ăn
Hạt Dổi muốn dùng làm gia vị chấm thì đầu tiên bạn phải nên nướng và giã chúng. Hạt dổi ngon và thơm nhất là khi được nướng, bạn có thể nướng chúng với than củi hoặc bếp ga dưới lửa nhỏ. Bạn chỉ việc dùng đũa gắp và hơ trên than hồng rồi xoay đều tay, khi ngửi thấy thơm và hạt phồng lên là có thể sử dụng được.

Sau khi nướng hạt dổi xong, bạn lập tức giã ngay khi chúng còn nóng và giòn để có thể tạo ra được loại gia vị hoàn hảo nhất cho những món ăn sắp tới của mình.
Lưu ý: Hạt dổi được giã càng mịn sẽ càng ngon bạn nha.

Sau khi giã nhỏ, hạt dổi có thể sử dụng theo 2 cách sau để trở thành gia vị chấm tuyệt vời:

Chấm Hạt Dổi khô:

• Bạn trộn hạt dổi với muối, ớt để chấm với gà, vịt, ngan, nai,…

Chấm Hạt Dổi ướt:

• Bạn giã nhỏ hạt dổi đã giã nhỏ vào chung với nước mắm vào, tương tự như cách làm nước mắm chấm bình thường.

Các món ăn với Hạt Dổi:
Làm thịt gác bếp:
Với món thịt gác bếp, người Thái thường sử dụng hạt dổi chung với mắc khén để ướp cho thịt vừa thơm, vừa có vị đặc trưng hơn.
Chẳm chéo:

• Đây là một loại nước chấm đặc trưng của người Thái với nghĩa là nước chấm kết hợp bởi nhiều mùi rau. Đây là món chấm cực kỳ ngon và cầu kỳ của người Thái để ăn chung với thịt cá

Hạt dổi dùng làm gia vị chấm:
Công dụng chính của hạt dổi đó chính là làm gia vị, ẩm thực vùng cao Tây Bắc chắc chắn không thể thiếu hương vị của hạt dổi. Chính hạt dổi đã làm nên sự khác biệt, tô điểm cho những món ăn nơi đây một hương vị khó quên, người ta thường ví đó là hương vị của núi rừng Tây Bắc.
Mặt khác, trong thành phần hạt dổi có chứa tinh dầu rất tốt cho sức khỏe chính vì lẽ ấy người ta còn dùng hạt dổi để làm dược liệu chữa bệnh. Trong Đông y, hạt dổi có tính ôn, không nóng, có hương thơm đặc trưng,… giúp cải thiện hệ tim mạch, tốt cho tiêu hóa đặc biệt tốt cho xương khớp và nhiều bệnh lý khác,…
Hạt dổi được dùng làm gia vị tương tự như hạt mắc khén hay thảo quả Sapa, sau khi được phơi khô và chuyển màu người ta đem rang chín hoặc nướng hạt dổi trên than nóng để hạt chín thơm, sau đó đem giã nhỏ mịn rồi trộn vào thực phẩm để tẩm ướp hoặc làm muối chấm, nước chấm.
Sau khi được rang chín thì hạt dổi sẽ bị bay mùi rất nhanh, chính vì vậy khi sử dụng hạt dổi người ta thường rang ít một có khi là dùng bao nhiều thì lấy ra bấy nhiêu. Còn riêng đối với hạt khô thì cách bảo quản rất đơn giản, chỉ cần cho vào chai thủy tinh hoặc chai nhựa rồi đậy kín là xong, để nơi khô ráo để tránh ẩm mốc thì có thể dùng được quanh năm.
Hạt Dổi dùng làm gia vị ướp các món nướng:
Dổi không chỉ thơm ngon, tốt cho sức khỏe mà loài cây này còn được người dân biết đến là loại cây giúp bà con dân tộc vùng cao thoát nghèo có thể vươn lên làm giàu từ chính những đặc sản quê hương. Trong những năm gần đây, dổi được đông đảo người dân biết đến và được giới thiệu đến đông đảo các độc giả trong nước và ngoài nước.
Ngày nay, để ướp các món nướng, rán,… hoặc làm gia vị chấm không thể thiếu hạt dổi bởi cái hương vị đặc trưng của vùng cao, vừa đậm đà lại hấp dẫn, khó quên hạt dổi đã góp mình trong tủ gia vị của mọi gia đình Việt Nam!
Lưu ý khi dùng Hạt Dổi:
Hạt dổi được mệnh danh là “vàng đen” của Tây Bắc với giá cả khá cao nên bị làm giả rất nhiều. Người dân cần chọn mua ở những cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Tuy là một trong những gia vị khá lành tính, tuy nhiên những người dễ bị tiêu chảy, có cơ địa hàn lạnh, không nên sử dụng nhiều.

“Vàng đen” của núi rừng Tây Bắc ngoài công dụng làm tăng hương vị cho nhiều món ăn đặc sản, còn có nhiều lợi ích sức khoẻ khác. Nổi bật là tác dụng trong các bệnh về đường tiêu hoá và xương khớp.

Bách An Khang

Dược thảo vì sức khỏe một triệu người Việt
Hotline: 082.943.1666 – 058.314.6666 (Call/Zalo/SMS 24/24)
Địa chỉ: 338B Lạc Trung – Vĩnh Tuy – Hai Bà Trưng – Hà Nội.
Vào Zalo để nhận thông tin khuyến mại thêm  >>tại đây<<